Επιστροφή στην διά ζώσης μάθηση. Το τρέχον εξάμηνο του Μεταπτυχιακού μας ΠΜΣ Δημόσια Διοίκηση & Τοπική Αυτοδιοίκηση και για μια σειρά που λόγω πανδημίας διεξήχθη εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως, έκλεισε με μια ζωντανή συνάντηση.
Ζωντανή μεν αλλά όχι κλασσικού τύπου.
Μεταπτυχιακοί φοιτητές μας από όλη την Ελλάδα συμμετείχαν σε ένα βιωματικό σεμινάριο για την ιστορική διαδρομή και τις αστικές μεταμορφώσεις της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας.
Ομιλητής ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και ιστοριοδίφης της Καλαμάτας Ηλίας Μπιτσάνης, που, δια της περιπατητικής μεθόδου, χωροθέτησε και συζήτησε επιτοπίως με την ομάδα (φοιτητές και καθηγητές) τα σημαντικότερα σημεία και συμβάντα στην πορεία της πόλης μέσα στον χρόνο: από τις Ομηρικές Φαρές στην Καλαμάτα των Βιλεαρδουΐνων και στο σημερινό αστικό κέντρο.
Μια περιπατητική διαδρομή από την Φραγκόλιμνη στο Κάστρο και απο κει στην κοίτη του Νέδοντα που κράτησε πάνω από τρεις ώρες κεντρίζοντας αδιάλειπτα το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων .

... και κάτι που μάθαμε: Η Φραγκόλιμνη ή Φραγκόλιμνα κατά τους ντόπιους.
Έτσι ονομάζεται η πλατεία -και ο ευρύτερος χώρος- που ευρίσκονται νοτίως του Μητροπολιτικού μεγάρου, στο κάτω μέρος της Υπαπαντής, περικλείοντας ένα πάρκο και τους δίδυμους ναούς -τον βυζαντινό- του Αγίου Νικολάου της Φραγκόλιμνας και -τον νεώτερο- του Αγίου Αθανασίου Τζάνε (φωτό).

Φραγκόλιμνη ή Φραγκόλιμνα λοιπόν. Και το 'Φράγκο-' ευκόλως κατανοητό αφού ο τόπος βρίσκεται στις παρυφές του φράγκικου κάστρου και του μεσαιωνικού οικισμού. Αλλά το '-λίμνη' πόθεν προερχόμενο; Γιατί εκεί γύρω πηγές και ίχνη φυσικών υδάτων δεν υπάρχουν...
Ιδού η εξήγηση δια στόματος του Ηλία Μπιτσάνη:
Όταν ο Γοδεφρείδος Βιλεαρδουΐνος τον ενδέκατο αιώνα ανακατασκεύασε το προϋπάρχον βυζαντινό κάστρο χρειάστηκαν για το έργο μεγάλοι όγκοι χώματος που αφαιρέθηκαν από το συγκεκριμένο κοντινό σημείο αφήνοντας στην θέση τους ένα τεράστιο λάκκο. Αυτός γρήγορα γέμισε με βρόχινα νερά που κυλούσαν από τον λόφο δημιουργώντας μια τεχνητή λίμνη, έλος περισσότερο και χώρο υποδοχής ακάθαρτων νερών, που παρέμεινε στην θέση της έως τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα. Το 1859 ο Φρούραρχος της πόλης Αλέξανδρος Κουμουνδουράκης, για λόγους δημόσιας υγείας και χρησιμοποιώντας καταναγκαστική εργασία την μπάζωσε επαναφέροντας τον χώρο στην αρχική του μορφή και διαμορφώνοντας την πλατεία, ένας εκ των παράπλευρων δρόμων της οποίας φέρει σήμερα το όνομά του.
Η "λίμνη" των Φράγκων λοιπόν εξαφανίστηκε, όχι όμως και το όνομά της θυμίζοντάς μας πως η πόλη υπήρξε ο γενέθλιος τόπος -αλλά και ο τόπος θανάτου- του πρίγκιπα Γουλιέλμου Βιλεαρδουΐνου "του Καλαμάτα", όπως ήταν το προσωνύμιό του όπως υπήρξε και η πόλη της Ζαμπέας Βιλεαρδουΐνης , της Πριγκιπέσσας Ιζαμπώ, που μας γνώρισε ο Άγγελος Τερζάκης στο ομώνυμο μυθιστόρημά του.
Και πως ο τόπος μας και ο πολιτισμός του, ως άλλος δικέφαλος, έχει το ένα πρόσωπό του στραμμένο προς Ανατολάς και το άλλο προς Δυσμάς.